Kennisbank

WHOA biedt houvast bij herstructurering MKB

author image Roelof van der Wielen
Insolventie & Herstructurering

In hun artikel in het Financieele Dagblad ‘Nieuwe wet in faillissementsrecht benadeelt vooral kleine ondernemingen’ beweren Wiepke Bartstra, Aart Jonkers en Rolef de Weijs onterecht dat herstructureringen volgens de WHOA met name voor het MKB nadelig kan uitpakken. Kleine schuldeisers zouden extra makkelijk benadeeld kunnen worden door de regeling. En MKB-ondernemingen die herstructurering onder de aanstaande wet benutten om overeind te blijven, zouden teveel tegenwerking van grote schuldeisers kunnen verwachten volgens de schrijvers. UNO ziet dat anders.

Na het regisseren van een honderdtal onderhandse herstructureringen van schuldenlasten bij middelgrote ondernemingen, mag UNO zich specialist noemen in deze niche. In die hoedanigheid is UNO recentelijk tijdens het EYES on Insolvency-congres ten tonele gevoerd, om een gefundeerde beschouwing te bieden over de uitwerking van de WHOA op het herstructureren van het middenbedrijf. 

Herstructurering binnen MKB

Dat een herstructurering van schulden in een MKB-onderneming anders werkt dan bij een grootbedrijf is algemeen bekend. Het MKB – volgens het voorliggende wetsvoorstel alle bedrijven met minder dan 250 werknemers of een jaaromzet lager dan € 50 mln. – vormt het merendeel van de Nederlandse ondernemingen.

MKB is vaak anders gefinancierd en gestructureerd dan een grootbedrijf. Bovendien is de bestuurder van een MKB-onderneming doorgaans ook aandeelhouder/geldschieter en is daarmee emotioneel en financieel sterk verbonden met de gevolgtrekkingen van een mogelijke herstructurering. Een behoorlijk contrast met bijvoorbeeld beursgenoteerde ondernemingen of ondernemingen waarbij de rol van bestuurder en aandeelhouder duidelijk van elkaar zijn gescheiden.

Invloed bestuurder op akkoord

In het opinieartikel geven de onderzoekers aan dat onder de nieuwe Wet homologatie onderhands akkoord een bestuurder een herstructurering kan tegengaan of zelfs daarvan voordeel kan ondervinden. Ja, dat klopt. Maar dit is in de huidige herstructureringspraktijk niet anders.

In de huidige praktijk kloppen ondernemers aan bij UNO omdat hun schuldenlast knellend is voor een rendabele voortzetting van het bedrijf. Of domweg omdat het bedrijf haar activiteiten gecontroleerd wil beëindigen. In beide gevallen moet in het akkoord aan de schuldeisers duidelijk worden gemaakt wat hen ter genoegdoening kan worden geboden. En meer nog bij de WHOA dan voorheen moet uitleg worden gegeven over het profijt dat de ondernemer/geldschieter daarvan ondervindt of ontbeert.

De praktijk: openheid van zaken

De meest gestelde vragen van schuldeisers die een akkoord wordt voorgelegd is: “Waarom krijg ik niet meer dan het voorgestelde %?” en “Wordt iedere schuldeiser gelijk behandeld?”. De herstructureringsdeskundige moet dit kunnen uitleggen en aantonen. Juist onder de WHOA is daarbij het oordeel van de rechter objectiverend en mag er vertrouwen aan worden ontleend.

Bij MKB-herstructureringen vindt doorgaans de betaling van een onderhands akkoord plaats doordat buitenstaanders daarvoor de middelen aanreiken. Alle betrokken partijen hebben daarom baat bij openheid van zaken. Het doel is immers (gezonde) continuïteit van de onderneming in kwestie. Temeer voor schuldeisers die zaken doen met het bedrijf dat herstructurering ondergaat.

Nut van schenken moet aangetoond

Daarnaast beweren de schrijvers dat de praktijk van ‘gifting’, waarbij bijvoorbeeld banken een deel van hun waarde schenken aan de aandeelhouders om herstructurering mogelijk te maken, misbruik zou uitlokken.

Het is mogelijk dat een bank haar positie als separatist prijsgeeft tegen uitneming voor een deel van haar vordering (subrogatie). Dit betekent dat de verkrijgende partij een hogere vordering heeft op de schuldenaar dan de koopsom van de vordering bedraagt. Dit verschil kan bijvoorbeeld worden omgezet in agio omdat het strikt genomen hoog-risicodragend vermogen is.

Echter, ook in dit geval dient de betrokken herstructureringsdeskundige het nut hiervan uit te kunnen leggen aan alle schuldeisers en niet in de laatste plaats aan de rechter.

WHOA biedt MKB houvast

Het primaat voor de bestuurder/aandeelhouder om de voorgenomen herstructurering te accepteren is niet anders dan de huidige praktijk en vereist kennis en kunde van de herstructureringsdeskundige. En anders dan bij een onderhands akkoord (huidige praktijk) kunnen schuldeisers onder de WHOA in rechte worden betrokken, wat enerzijds richtinggevend is en anderzijds dwang oplegt.

Essentieel is dat de betrokken herstructureringsdeskundige onafhankelijk is en vertrouwenwekkende regie biedt bij de totstandkoming van een akkoord. In de huidige werkwijze is de herstructureringsdeskundige degene die desgevraagd aan de fiscus, bank en concurrente en preferente schuldeisers tekst en betekenisvolle uitleg moet geven over de noodzaak en het effect van het voorgestelde onderhandse akkoord.

Kortom, naar ons oordeel biedt de WHOA het MKB juist houvast om te komen tot een beheersbare herstructurering van schulden.

Lees ook

Afko’s en klapperende oren

author image Tjarda van Dam

15 tips voor uw liquiditeitsprognose 2024

Arno Elting - UNO Arno Elting