Kennisbank

WHOA en de Herstructureringsdeskundige

author image Arno Elting

Inleiding

Sinds 1 januari 2021 kan iedere onderneming met behulp van de nieuwe Wet Homologatie Onderhands Akkoord (hierna: WHOA) schulden saneren, overeenkomsten wijzigen of beëindigen. En met de komst van de WHOA wordt een nieuwe functionaris geïntroduceerd: de herstructureringsdeskundige.

Voorheen konden schulden worden gesaneerd door middel van een buitengerechtelijk crediteurenakkoord. Dit kan nog steeds, maar door de komst van de WHOA zijn er meer mogelijkheden dan bij een ‘ouderwets’ crediteurenakkoord. Zo biedt deze wet bijvoorbeeld de mogelijkheid om een sanering door te voeren zonder dat iedere schuldeiser hiermee akkoord hoeft te gaan. Ook is het mogelijk om een afkoelingsperiode in te lassen of overeenkomsten te wijzigen.

Wat doet een herstructureringsdeskundige?

Laten we allereerst deze functionaris HD gaan noemen. Dat scheelt wat tongbrekers. De HD is de persoon die namens de schuldenaar een akkoord aanbiedt en ter stemming voorlegt aan schuldeisers en aandeelhouders. Dit klinkt vrij eenvoudig maar is in de praktijk toch lastiger dan je denkt. Het omvat een flink aantal stappen, zoals:

  1. Het vaststellen of de schuldenaar wel verkeert in een situatie waarin aannemelijk is dat hij met het betalen van zijn schulden niet zal kunnen voortgaan (de zgn. insolventietoets).
  2. Het vaststellen of de onderneming überhaupt commercieel en financieel bestaansrecht heeft.
  3. Het opstellen van een klassenindeling van schuldeisers, conform de rangorde die er zou zijn ingeval van faillissement.
  4. Berekening van de liquidatie- en reorganisatiewaarde om te kunnen toetsen of iedereen in het akkoord wel krijgt waar men recht op heeft.
  5. Het voeren van onderhandelingen met schuldeisers (bank, belastingdienst, crediteuren) en de aandeelhouders.

Kortom de HD heeft nogal wat taken en werkzaamheden te doen in een WHOA-traject.

Blijft de ondernemer aan het roer?

De schuldenaar houdt altijd beschikking en beheer over zijn vermogen. In surseance of in faillissement is het de bewindvoerder resp. curator die de beschikking en beheer overneemt. In een WHOA-traject blijft een bestuurder verantwoordelijk, maar een HD heeft wel bepaalde rechten.

Wie kan een herstructureringsdeskundige benoemen?

De HD wordt altijd door de rechtbank benoemd. De rechter doet dit niet uit eigen initiatief (ambtshalve), maar uitsluitend op verzoek van de schuldenaar, de schuldeiser(s), de aandeelhouder(s) of de OR/personeelsvertegenwoordiging. Belangrijke toevoeging: het bestuur van de schuldenaar heeft overigens niet de goedkeuring van de aandeelhouders nodig voor het indienen van een aanwijzingsverzoek.

Wat kan de aanleiding zijn om een herstructureringsdeskundige te laten benoemen?

De schuldenaar mag een akkoord zelf uitwerken, aanbieden en ter homologatie aan de rechtbank voorleggen. Het kan echter zijn dat de schuldenaar inschat dat hem dat niet gaat lukken. Bijvoorbeeld omdat partijen flink gebrouilleerd zijn, omdat de schuldenaar niet zeker weet of hij wel de juiste stappen zet of omdat de schuldenaar iedere schijn van belangenvermenging wil voorkomen. Om ‘deal certainty’ te optimaliseren kan de schuldenaar in dit soort situaties de rechtbank verzoeken om een HD aan te stellen.

De schuldeiser(s), de aandeelhouder(s) of de OR/ personeelsvertegenwoordiging mogen zelf geen akkoord aanbieden, maar kunnen de rechtbank wel verzoeken om een HD. Bijvoorbeeld als ze ernstige twijfels hebben of de onderneming wel aan zijn verplichtingen kan voldoen of als ze twijfels hebben over het verloop van het proces.

Is de rechter verplicht om aan een aanwijzingsverzoek te voldoen?

De rechter zal het verzoek normaliter altijd inwilligen als het is ingediend door de schuldenaar zelf of wordt gesteund door de meerderheid van de schuldeisers.

Aan welke kwaliteitseisen moet de herstructureringsdeskundige voldoen?

In de wet staat dat de HD zijn taken onafhankelijk, onpartijdig en doeltreffend moet uitvoeren. In de wet staat niet vermeld welke achtergrond, opleiding of competenties de HD dient te hebben. Maar aangezien de HD een akkoord moet zien te bewerkstelligen is kennis van de wet noodzakelijk. Ook bedrijfseconomische kennis is een must. Maar bovenal zal de HD bruggen moeten kunnen bouwen en onderhandelingen kunnen voeren om alle partijen op één lijn te krijgen, vertrouwen te winnen en draagvlak te creëren om de deal te kunnen doen. De rol van bruggenbouwer wordt bevestigd door een recente uitspraak van de rechtbank (zaaknummer C/17/176908 / FT RK 21/39).

Een schaap met vijf poten bestaat echter niet. De HD is dan ook bevoegd om kennis in te huren waar nodig (bijvoorbeeld juridische kennis). Veel aantoonbare ervaring in herstructureringen en buitengerechtelijke akkoorden lijkt onontbeerlijk.

De HD dient bovenal ook onafhankelijk te zijn. De ‘huisadviseur’ kan daarmee niet als HD fungeren.

Kan ik UNO als herstructureringsdeskundige laten benoemen?

Ja dat kan zeker. Indien de schuldenaar een verzoek om een HD wil doen, dient deze tenminste twee en maximaal drie onafhankelijke partijen voor te dragen aan de rechtbank. Het verzoekschrift dient te worden vergezeld van offertes van deze partijen zodat de rechter e.e.a. kan beoordelen en een partij kan aanwijzen.

In dit kader is het goed om te weten dat adviseurs van UNO functioneren als Gerechtelijk Deskundige (LRGD), Register Valuator (RV), lid zijn van DTA (Dutch Turnaround Association) en EACTP-gecertificeerd zijn.

Tot slot

Dit artikel is slechts een beknopt beeld van de WHOA en de HD. We willen slechts een beeld schetsen van wat er bij de WHOA komt kijken en aan welke eisen een HD moet voldoen. Wil je meer informatie over de HD of de WHOA in het algemeen? Neem dan contact eens contact op met Arno Elting (06 – 83 56 77 13 / arno@uno-advies.nl) of Roelof van der Wielen (06 – 51 35 75 03 / roelof@uno-advies.nl).

Lees ook

Afko’s en klapperende oren

author image Tjarda van Dam

15 tips voor uw liquiditeitsprognose 2024

Arno Elting - UNO Arno Elting