De kans is groot dat je al een start hebt gemaakt met de begroting voor 2024. Idealiter wordt daarbij ook een liquiditeitsprognose opgesteld.
Begroting als richtinggevend instrument
Bij het ene bedrijf fungeert de begroting als richtinggevend stuurinstrument voor de directie en het management. In andere gevallen kijken bijvoorbeeld ook financiers mee, die zich een oordeel willen vormen over het perspectief voor volgend jaar.
Tips ter vergroting van betrouwbaarheid en inzichtelijkheid
Met welke intentie een begroting en liquiditeitsprognose ook wordt opgesteld, er zijn een elementen die de betrouwbaarheid en de inzichtelijkheid vergroten:
- Zorg ervoor dat de begroting op dezelfde wijze (qua rubricering) is opgebouwd als de informatie waarmee de directie en/of de bank bekend is (zoals bijvoorbeeld de jaarrekening of reeds aangeleverde interne rapportages). Je voorkomt hiermee dat de lezer appels met peren aan het vergelijken is of de verkeerde conclusies trekt.
- Stel de begroting met voldoende mate van detail op (niet te verdicht).
- Zet de begroting naast de cijfers van vorig jaar en latest estimate van dit jaar en licht de verschillen toe (aan de hand van de gehanteerde aannames en uitgangspunten). Of maak een brug (watervalgrafiek) tussen 2023 en 2024.
- Geef aan welk ‘label’ op de begroting geplakt dient te worden. Gaat het om een best case? Of een worst case? Of …..? Soms worden er meerdere versies gemaakt, waarmee het effect van bepaalde omstandigheden zichtbaar wordt.
- Indien het bedrijf of de branche waarin je verkeert substantiële impact ondervindt van huidige macro-economische of maatschappelijke ontwikkelingen, geef dan in de tekstuele toelichting aan wat de impact is en op welke wijze hiermee in de begroting wel of geen rekening is gehouden.
- Voeg een break-even EBITDA berekening toe. Welke EBITDA dient te worden gerealiseerd om aflossingen, rentelasten en vervangingsinvesteringen te kunnen plegen, daarbij rekening houdende met een buffer van 5% van de omzet om tegenvallers op te kunnen vangen? En in hoeverre voldoet de begroting hieraan?
- Geef aan waar de grootste taakstellingen en risico’s in de begroting zitten: als de begroting niet wordt gehaald, op welke punten zal dat dan vermoedelijk zijn?
- Maak zichtbaar dat de bedragen in de liquiditeitsprognose aansluiten op de exploitatiebegroting en balansprojectie. Niets is schadelijker voor het vertrouwen dan aansluitverschillen, posten die zijn ‘vergeten’ of rekenfouten.
- Houd afdoende rekening met seizoenpatronen in betalingen en eenmalige betalingen (zoals vakantiegeld).
- Check op balansposities. Maak in een ander tabblad een controleberekening van de meest elementaire balansposten (debiteuren, crediteuren, belastingen). Bereken bijvoorbeeld de debiteurenpost aan het eind van de prognose periode (debiteurenstand van vandaag + omzet uit de exploitatiebegroting -/- debiteurenontvangsten zoals opgenomen in de liquiditeitsprognose). Als de berekende eindstand van de debiteuren flink afwijkt van te doen gebruikelijk, heb je vermoedelijk te veel of te weinig ontvangsten in de liquiditeitsprognose opgenomen.
- Neem een actuele balans erbij en ga bij iedere balanspost na in hoeverre deze effect gaat hebben op de liquiditeitsprognose en neem deze mutaties op.
- Maak vooral een realistische en haalbare begroting. Vooral een bank ziet te vaak overambitieuze en irreële begrotingen voorbij komen. Liever iedere maand de begroting halen dan iedere maand moeten uitleggen waarom het deze keer weer niet is gelukt.
- Overzicht van aannames en uitgangspunten. Zet in een tabblad een korte toelichting en de gehanteerde aannames en uitgangspunten (en hoe je deze hebt bepaald en waarom je deze kiest). Welke betalingstermijn heb je gehanteerd bij de omzet, inkopen en bedrijfskosten? Met welke investeringen is rekening gehouden en waar bestaat de post uit? De begroting bestaat daarmee niet alleen uit een paar A4-tjes met cijfers (exploitatie, balans, liquiditeit) maar uit minimaal evenveel A4-tjes met tekstuele toelichtingen en onderbouwingen. Doel hiervan moet zijn dat het een solide geheel is en dat het zorgvuldig is samengesteld.
- Voorzie het geheel van een gevoeligheidsanalyse: wat verandert er aan de begroting en liquiditeitsprognose als die ene order toch niet binnenkomt, als een kostenbesparing trager op gang komt dan was verwacht of als er onvoorzien toch een investering moet worden gedaan?
- Bereid je voor op de vraag wat te doen als zich onverhoopt tegenvallers voordoen. Op welke wijze kunnen deze worden opgevangen? Hoe kan geld vrijgemaakt worden? Welke desinvesteringsopties zijn er? Is inbreng van risicodragend vermogen mogelijk? Welke besparingen zijn mogelijk en snel te realiseren?
Vertrouwen ontlenen
Houd bij het opstellen van de begroting en liquiditeitsprognose in het achterhoofd dat deze niet alleen een zo goed mogelijke voorspelling dienen te zijn van de ontwikkelingen, maar ook dat deze vlot zijn te doorgronden door een buitenstaander zodat deze snapt wat je hebt gedaan (en er daardoor ook vertrouwen aan ontleent!).
Wij helpen graag
Hulp nodig? Of wil je graag de begroting extern laten toetsen? Neem eens contact op met onze collega Mark Evers. Stuur een mail aan mark@uno-advies.nl.